Μία ακόμη διάκριση έρχεται για την αθόρυβη δουλειά εθελοντών στο Δάσος Χαϊδαρίου, που ανέλαβαν την προσπάθεια να πρασινίσουν και να αποδώσουν σε κοινή χρήση παλιό μπαζωμένο νταμάρι, ιδιοκτησίας του Δήμου Χαϊδαρίου.
Το “φρέσκο” νέο έρχεται από τα Greek Green Awards, που διοργανώνει το περιοδικό Ecotec και που απονέμονται στο πλαίσιο της διεθνούς έκθεσης Verde-Tec για τις τεχνολογίες περιβάλλοντος. Εκεί το “Πάρκο Εθελοντισμού” αναδείχτηκε ως βραβευμένη πρακτική στην κατηγορία “Αποκατάσταση Περιβάλλοντος – Αποκατάσταση Λατομείου”. Την δήλωση συμμετοχής στον διαγωνισμό έκανε ο Κίμωνας Φουντούλης.
Η απονομή του βραβείου στο πλαίσιο της Verde-Tec θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2025 στο Mec Παιανίας.
Θυμίζουμε ότι το ταπεινό αλλά εμβληματικό ως προς τους συμβολισμούς του Πάρκο Εθελοντισμού είχε τιμητική θέση και στην διεθνή αρχιτεκτονική έκθεση – διαγωνισμό τής Διεθνούς Μπιενάλε Τοπίου της Βαρκελώνης 2023 (αναλυτικά εδώ: Πάρκο Εθελοντισμού – Χαϊδάρι: Ο δρόμος για τη Διεθνή Μπιενάλε Τοπίου της Βαρκελώνης).
……………………………………………………….
Ακολουθεί η παρουσίαση του έργου, όπως περιγράφηκε στον διαγωνισμό Greek Green Awards από τον κ. Φουντούλη:
1. Θέση, Ιστορικό
Το παλιό λατομείο, ένα από τα πολλά νταμάρια στο Ποικίλο Όρος (οροσειρά Αιγάλεω) βρίσκεται ανάμεσα στις οδούς Μάνης, Κοτοπούλη, Βεργίνας και Παξινού στο Άνω Δάσος Χαϊδαρίου. Αφού εξορύχθηκαν οικοδομικά υλικά, στη συνέχεια μπαζώθηκε. Το 1987 εντάχθηκε ως οικοδομικό τετράγωνο Γ388 στο σχέδιο πόλης ( πράξη εφαρμογής Π.Ε. 2/87). Χαρακτηρίστηκε κοινόχρηστο «πράσινο» αλλά και ως «αθλητισμός». Έκταση περί τα 11 στρέμματα, με έντονη κλίση.
2. Νομικό Καθεστώς
Παρότι από τη πράξη εφαρμογής κοινόχρηστο επί πολλά χρόνια ο δήμος απείχε. Έχει προσδιοριστεί τιμή μονάδας για την απαλλοτρίωση του, εάν και εφόσον προσδιοριστούν ιδιοκτήτες! Στα δικαστήρια ερίζουν δύο πλευρές δίχως τίτλους!!! Αρχικά ο Δήμος Χαϊδαρίου προσήλθε στα δικαστήρια δίχως σαφή στοιχεία για τη προβληματική σύσταση του μπαζωμένου λατομείου.
3. Πρώτες σκέψεις και προβληματισμοί, σχεδιασμός παρέμβασης
Συμβολική φύτευση 5 Ιουνίου 2011.
Ήδη από το 2007 τέθηκαν με πρωτοβουλία μας στοιχεία και ερωτήματα για τη κατάσταση και τη δέουσα αντιμετώπιση. Ο δήμος δεν ανταποκρίθηκε και έτσι αναλάβαμε δράση. Ενημέρωση, κοινοποίηση στοιχείων σε συναρμόδιες υπηρεσίες (πολεοδομία, αστυνομία κ.ά.), δημοσιεύσεις στο τοπικό τύπο και στις 5 Ιουνίου 2011, ημέρα περιβάλλοντος, συμβολική φύτευση με τη συμπαράσταση του Συλλόγου Άνω Δάσους. Οι φερόμενοι ως ιδιοκτήτες επιχείρησαν να εμποδίσουν, η αστυνομία εφοδιασμένη με το ΦΕΚ ένταξης στο σχέδιο δεν αποδέχθηκε τα αιτήματα τους. Η πρώτη φύτευση ως καλοκαιρινή και δίχως υποστήριξη άρδευσης απέτυχε πλην μιας θαλερής έως σήμερα καρυδιάς! Η απόφαση είχε ληφθεί: θα συνεχίζαμε τοσο με τεχνική τεκμηρίωση όσο και με ένταξη της έκτασης στη ζωή της πόλης.
4. Ιεράρχηση ενεργειών, προτεραιότητες
Καθαρισμοί, αρχική φύτευση και άρδευση, συμμετοχή σχολείων, ΑΣΔΑ
Τα πάμπολλα σκουπίδια στο χώρο δε μας πτόησαν. Ξεκίνησαν καθαρισμοί και φτάνοντας στην άνοιξη του 2012 , σε συνεννόηση με το τοπικό αναπτυξιακό σύνδεσμο δήμων (ΑΣΔΑ) προχώρησε διάνοιξη λάκκων και τοποθέτηση υποτυπώδους αρδευτικού δικτύου με δεξαμενή που τροφοδοτούσαμε με βυτίο. Μαζί με παιδιά του 11ου Δημοτικού προχώρησε φύτευση πεύκων, κυπαρισσιών κ.ά. δέντρων. Σήμερα το ύψος τους υπερβαίνει τα 6.μ. Στο πρώτο οργανωμένο βήμα, προστέθηκε άλλο ένα μετά από λίγους μήνες και ένα δεύτερος διάδρομος φυτεύτηκε με ελιές, χαρουπιές, πεύκα, γαζίες, κ.ά. Επεκτάθηκε παράλληλα και η άρδευση.
5. Ανάδειξη γεωτεχνικών προβλημάτων
Στο μπαζωμένο λατομείο είχαν σημειωθεί πτώσεις βραχωδών τεμαχών αλλά και ροές λάσπης. Απορρίψαμε προτάσεις να εργαστούν βαριά μηχανήματα. Διαπιστώσαμε διαρρήξεις στο αργιλικό υλικό της επιφάνειας, ενημερώσαμε για κινδύνους. Ο δήμος υποχρεώθηκε να καλέσει το Ινστιτούτο Γεωλογικών Μελετών (τότε ΙΓΜΕΜ, νυν ΕΑΓΜΕ). Επιβεβαιώθηκαν οι διαπιστώσεις μας.
Με τα στοιχεία αυτά προσήλθε σε δεύτερο δικαστήριο η νομική υπηρεσία του δήμου, για να απομειώσει την υψηλή τιμή απαλλοτρίωσης. Σε επόμενη κίνηση μας εκτελέστηκαν γεωηλεκτρικές διασκοπήσεις και εντοπίστηκαν αποθέσεις έως και 27μ.
6. Συνέχεια φυτεύσεων με χρώμα(!), Βελτίωση Άρδευσης
Σήμερα στο Πάρκο που δημιουργήθηκε πάνω στη μπαζωμένη έκταση μεγαλώνουν περισσότερα από 500 μεγάλα πλέον δέντρα και πολλοί θάμνοι και λουλούδια. Έχει ληφθεί μέριμνα για διαφορετικές ανθοφορίες και κατανομή χρώματος σε όλη την έκταση. Το αρδευτικό δίκτυο και η δεξαμενή συνδέθηκαν με γεώτρηση στο Ποικίλο Όρος και έτσι διασφαλίστηκε η άρδευση. Αντικαταστάθηκαν και εκσυγχρονίστηκαν σωληνώσεις και αυτοματισμοί. Συντηρούνται λάκκοι ποτίσματος. Κλαδεύονται δέντρα και θάμνοι Γίνεται χορτοκοπή είτε με ίδια μέσα ή /και σε συνεργασία με Δήμο Χαϊδαρίου και ΑΣΔΑ
7. Κτίσιμο Πέτρας
Στο πεδίο υπήρχαν και υπάρχουν πολλές πέτρες. Αρχικά χτίστηκε μία πεζούλα γύρω από παγκάκι, το ένα από τα δύο που τοποθέτησε ο ΑΣΔΑ. Ακολούθησαν τα τελευταία χρόνια και ολοκληρώθηκαν το 2024 εκτεταμένες κατασκευές, αναβαθμίδες και παρτέρια, για συγκράτηση χωμάτων και όμβριων νερών. Η εικόνα του πάρκου βελτιώθηκε καθοριστικά στο κεντρικό και ανατολικό τμήμα.
8. Παράλληλες ενέργειες
Συνεχίζεται με διαφάνεια και πληροφόρηση η πίεση στο δήμο, ενημέρωση συμπολιτών, συμμετοχή στις εργασίες.
Προβολή και στο εξωτερικό με συμμετοχή σε σχετική διαδικασία στην Ισπανία.
9. Χρηματοδότηση
Όλες οι εργασίες, με εξαίρεση το αρχικό δίκτυο και διάνοιξη λάκκων φύτευσης 2012 που έγιναν με πόρους ΑΣΔΑ, έχουν προχωρήσει με ίδιους πόρους των γειτόνων (Ρεφενέ Μπάνκ Ντε Χαϊνταρί), πολλή προσωπική εργασία και χρόνο για τα κοινά, προσφορά φυτευτικού υλικού από φίλους και το Διομήδειο Βοτανικό. Έτσι συνεχίζεται.
10. Επόμενα Βήματα
Για την ασφάλεια επισκεπτών αλλά και διερχόμενων απαιτούνατι αντικαταστάσεις αλλά και προσθήκες περιφράξεων τόσο στο χείλος του πρανούς επί των οδών Μάνης και Κοτοπούλη. Αντιστοίχως σε λιθοσωρούς στο δυτικό τμήμα. Επισκεψιμότητα αλλά και ασφάλεια το βράδυ θα διευκολυνθούν με φωτιστικό δίκτυο. Εδώ η ολιγωρία του δήμου είναι προφανής και γι’ αυτό εξακολουθούμε να πιέζουμε και να διεκδικούμε. Χρειάζονται περαιτέρω φυτεύσεις και επέκταση δικτύου άρδευσης στα δυτικά.
Η παραγωγικότητα των ελαιόδεντρων, ώριμων πλέον, επιβάλει συλλογή ελιάς σε συνεργασία με σχολεία και τοπικούς φορείς, τόσο ως περιβαλλοντική και παραγωγική εκπαίδευση, όσο και για τη διασφάλιση ελαιόλαδου για δημοτικούς σταθμούς και άλλες σχετικές ανάγκες. Καλύτερα όμως να κάνεις απολογισμό παρά να παραθέτεις «θα»!
Τα πρόσωπα
Βασικός πυρήνας στη γειτονιά ο κ. Μενέλαος Χρόνης διαχρονικός πρωτεργάτης, η κ. Ευγενία Μαργαρίτη, ο κ. Μπάμπης Δούμουρας. Επίσης ο κ. Ρηγάκης, ο κ. Θέμελης κ.ά.. Στα διοικητικά και τεχνικά θέματα συνέδραμαν αποφασιστικά στα πρώτα βήματα ο Κώστας Ασπρογέρακας, νομικός και ο Γιώργος Τερζάκης, πολιτικός μηχ/κός.
Το 11ο Δημοτικό Σχολείο το 2012, αντιστοίχως το προσωπικό του ΑΣΔΑ και ο τότε πρόεδρος Αντρέας Μποζίκας. Πολλοί εθελοντές στη φύτευση, τη καταγραφή, το πότισμα κλπ. Ξεχωριστή μνεία στο συνάδελφο γεωλόγο Γιώργο Παπαδοκοτσιώλη που διέθεσε μέσα και εμπειρία για τη γεωφυσική έρευνα του υπεδάφους.