Διεθνές Συνέδριο “Το Εθνογραφικό Εργαστήριο” στην Αθήνα
Από τις 22 έως τις 24 Μαΐου 2025, η Αθήνα θα φιλοξενήσει το διεθνές συνέδριο Το Εθνογραφικό Εργαστήριο. Η διοργάνωση αυτή είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας σημαντικών θεσμών, όπως η Γαλλική Σχολή Αθηνών (École Française d’Athènes), το Μουσείο Μπενάκη και το Κέντρο Έρευνας και Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Princeton (Princeton Athens Center for Research and Hellenic Studies). Οι δραστηριότητες του συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν σε τρεις διαφορετικές τοποθεσίες: στην Γαλλική Σχολή Αθηνών την Πέμπτη 22 Μαΐου, στο Μουσείο Μπενάκη την Παρασκευή 23 Μαΐου και στο Princeton Athens Center το Σάββατο 24 Μαΐου.
Το συνέδριο επικεντρώνεται στη πολυδιάστατη σχέση μεταξύ της αρχαιολογίας, της εθνολογίας και της καλλιτεχνικής δημιουργίας, όπως αυτή διαμορφώθηκε στο Παρίσι κατά την περίοδο του μεσοπολέμου. Κεντρικό ερώτημα αποτελεί η σημασία και ο ρόλος του καλλιτεχνικού αντικειμένου.
Μια ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στον ρόλο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου των πρωτοποριακών περιοδικών που εξέδιδαν νέες προσεγγίσεις στην καλλιτεχνική δημιουργία, όπως τα Cahiers d’art (1926–1965), Minotaure (1933–1939) και Documents (1929–1930). Αυτά τα περιοδικά καθόρισαν έναν νέο ορίζοντα για την κατανόηση των έργων τέχνης, δημιουργώντας διάλογο ανάμεσα σε έργα της αρχαιότητας, της σύγχρονης τέχνης και πολιτισμών εκτός Ευρώπης, χρησιμοποιώντας φωτογραφικές αναπαραγωγές και πλούσια αρθρογραφία.
Στην ομάδα των συνεργατών αυτών των περιοδικών περιλαμβάνονται αναγνωρίσιμες προσωπικότητες της τέχνης και της διανόησης, όπως οι Πάμπλο Πικάσο, Ζορζ Ανρί Ριβιέρ, Αντρέ Μπρετόν, Μισέλ Λεϊρίς, Σαρλ Ρατόν, και άλλοι. Κοινό τους χαρακτηριστικό ήταν η ριζοσπαστική περιέργεια για την τέχνη του παρελθόντος, τη λαϊκή τέχνη και τα τεχνουργήματα της καθημερινής ζωής, αμφισβητώντας τις παραδοσιακές ιεραρχίες της ιστορίας της τέχνης και προτείνοντας μια διαφορετική ανάγνωση των αντικειμένων και των πολιτιστικών περιόδων.
Το συνέδριο αυτό συνδέεται με μια σημαντική έκθεση που θα διεξαχθεί στο Musée du quai Branly – Jacques Chirac στο Παρίσι, από τις 11 Φεβρουαρίου έως τις 22 Ιουνίου 2025. Η έκθεση επικεντρώνεται στην καλλιτεχνική παραγωγή του μεσοπολέμου, κατά την οποία η καλλιτεχνική πρωτοπορία και οι σουρεαλιστές επανεφηύραν την έννοια του καλλιτεχνικού αντικειμένου, ενσωματώνοντας στοιχεία από διάφορες κουλτούρες.
Στη διάρκεια αυτού του τριημέρου, θα συμμετάσχουν δώδεκα ερευνητές από διαφορετικές χώρες, περιλαμβάνοντας αρχαιολόγους, ανθρωπολόγους και ιστορικούς τέχνης. Η συζήτηση θα οργανωθεί σε τέσσερις θεματικούς “αστερισμούς”, αναλόγως της δομής της έκθεσης, προκειμένου να αναδειχθεί η σημασία των εγχειρημάτων που συνδυάζουν στοιχεία από διάφορους επιστημονικούς τομείς.
Οργανωτική Επιτροπή
Alexandre Farnoux: Καθηγητής Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Ελληνικής Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης / Γαλλική Σχολή Αθηνών.
Πολύνα Κοσμαδάκη: Επιμελήτρια Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα.
Philippe Peltier: Γενικός Επιμελητής Πολιτιστικής Κληρονομιάς, πρώην επικεφαλής της Μονάδας Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ωκεανίας-Ινδίας στο μουσείο Quai Branly – Jacques Chirac.
Effie Rentzou: Καθηγήτρια Γαλλικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Princeton.
Η διοργάνωση υποσχέθηκε να προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία διάδρασης και κατανόησης της διαχρονικής σύνδεσης που υπάρχει μεταξύ της τέχνης, της αρχαιολογίας και της εθνολογίας, αναδεικνύοντας την πολιτιστική κληρονομιά που συνεχώς μας επηρεάζει.