Τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις της Μεγάλης Πέμπτης στην Ελλάδα

Η Μεγάλη Πέμπτη είναι μια ημέρα σπουδαιότητας για την Ορθοδοξία και συνοδεύεται από βαθυστόχαστο συμβολισμό. Στις εκκλησίες, τελείται η Ακολουθία των Παθών, ενώ οι νοικοκυρές αρχίζουν τις παραδοσιακές προετοιμασίες για το Πάσχα στα σπίτια τους. Αυτή την ημέρα, βάφονται τα κόκκινα αυγά και ετοιμάζονται τα τσουρέκια και τα λαμπροκούλουρα, δημιουργώντας έτσι μια γέφυρα ανάμεσα στο θείο δράμα και την προσμονή της Ανάστασης.

Το παραδοσιακό τραγούδι της Ρόκας

Στη Μυτιλήνη, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Πέμπτης, παιδιά κρατώντας ρόκες με χρωματιστά κουρελάκια, τραγουδούν το πατροπαράδοτο τραγούδι της Ρόκας στους νοικοκυραίους. Σύμφωνα με το βυζαντινό έθιμο, οι νοικοκυρές προσφέρουν κόκκινα αυγά και λαμβάνουν ένα κορδελάκι από τη ρόκα, το οποίο θεωρείται ότι διαθέτει μαγικές ιδιότητες για να ξορκίζει το κακό.

Το Ριζάρι στη Λέσβο

Στη Λέσβο, οι νοικοκυρές χρησιμοποιούν τις ρίζες του φυτού Ριζάρη, οι οποίες μαζεύονται πριν από το Πάσχα, ώστε να βάφουν τα αυγά τους. Η Εβελίνα Ντουλκέρη, έμπορος, δήλωσε: «Το χρησιμοποιούσαν από πολύ παλιά για τις βαφές των νημάτων και των μεταξιών, και κατά συνέπεια και των αυγών». Αυτό το παραδοσιακό έθιμο έχει τις ρίζες του στην εποχή της Τουρκοκρατίας και συνεχίζεται αδιάλειπτα μέχρι σήμερα.

Παραδόσεις από το Καρυδοχώρι Σερρών έως την Κέρκυρα

Στο Καρυδοχώρι Σερρών, οι νοικοκυρές βάφουν τα αυγά τους με φλούδες από κρεμμύδια και ετοιμάζουν λαχταριστά τσουρέκια σε παραδοσιακό ξυλόφουρνο, συνδυάζοντας την τέχνη της μαγειρικής με την παράδοση. Από την άλλη, στην Κέρκυρα, η Φογάτσα είναι το παραδοσιακό πασχαλινό τσουρέκι, που διακρίνεται για τα μοναδικά του αρώματα, κυρίως από πορτοκάλι και περγαμόντο.

Έθιμα που διατηρούν την παράδοση

Στην Σάμο, οι Μυτιληνιοί κρεμούν το ομοίωμα του Ιούδα σε κεντρικό πλάτανο του χωριού, ενώ το έθιμο της βελέντζας στην Καστοριά περιλαμβάνει την ανάρτηση μιας κόκκινης βελέντζας ή πανιού στα μπαλκόνια, συμβολίζοντας τη θυσία και την ανάσταση του Χριστού. Η Κωνσταντίνια Μπουρλή, Πρόεδρος του Προοδευτικού Συλλόγου Κυριών Καστοριάς, αναφέρει: «Η κόκκινη βελέντζα συμβολίζει τη θυσία και τη γρήγορη Ανάσταση του Χριστού». Αφού ολοκληρώσουν τις παραδόσεις, οι γυναίκες ζυμώνουν το ρεβυθόψωμο για να κεράσουν τους κουμπάρους τους.

Έτσι, η Μεγάλη Πέμπτη είναι μια ημέρα που συνδυάζει τη θρησκευτική κατάνυξη με τις τοπικές παραδόσεις, θυμίζοντας στους συμμετέχοντες τη σημασία της κοινότητας και της πολιτισμικής κληρονομιάς της Ελλάδας.