Η Δίκη του Ζαΐχ Μπολσονάρου για Απόπειρα Πραξικοπήματος
Ο ακροδεξιός πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας, Ζαΐχ Μπολσονάρου, αντέτεινε σφοδρές αμφιβολίες στις κατηγορίες εναντίον του για απόπειρα πραξικοπήματος κατά τη διάρκεια της ιστορικής δίκης του ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας. Η δίκη αυτή έχει κεντρική σημασία, καθώς αφορά την πιθανότητα να αντιμετωπίσει προσωπικές ποινές αν κριθεί ένοχος.
Όταν ο δικαστής Αλεξάντρ ντε Μοράες τον ρώτησε για την εγκυρότητα των κατηγοριών, ο Μπολσονάρου απάντησε κατηγορηματικά: «Όχι, το κατηγορητήριο δεν ευσταθεί». Αυτή η δήλωση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, όπου ο πρώην πρόεδρος (2019-2022) κινδυνεύει με βαριές ποινές, αν αποδειχθεί ένοχος.
Η κατάθεση του Μπολσονάρου ήταν η πιο αναμενόμενη από τις πολλές που κατατέθηκαν κατά τη διάρκεια της δίκης. Ο δικαστής Μοράες τον κάλεσε να παρουσιαστεί μπροστά στους δικαστές, απαντώντας σε ερωτήσεις που αφορούν τον ρόλο του στη συνωμοσία για να παραμείνει στην εξουσία, παρά την ήττα του στις καταληκτικές εκλογές του 2022 από τον προκάτοχό του, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα.
Κατά τη διάρκεια της δίκης, δύο πρώην συνεργάτες του Μπολσονάρου κατέθεσαν, και άλλοι τρεις ακολούθησαν αργότερα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η εισαγγελία, η απόπειρα πραξικοπήματος είχε σοβαρές προεκτάσεις, περιλαμβάνοντας μέχρι και τη δολοφονία του Λούλα. Ωστόσο, οι συνωμότες απέτυχαν διότι δεν κατάφεραν να διεκδικήσουν τη στήριξη του στρατού.
Οι ποινές που κινδυνεύει να λάβει ο Μπολσονάρου και οι επτά συγκατηγορούμενοί του, οι οποίοι είναι κυρίως πρώην υπουργοί και αξιωματικοί της στρατιωτικής ηγεσίας, μπορεί να είναι ακόμα και 40 χρόνια κάθειρξης. Σε ένα διάλειμμα της δίκης, ο πρώην πρόεδρος δήλωσε: «Δεν υπάρχει κανένας λόγος να με καταδικάσετε, έχω ήσυχη τη συνείδησή μου».
Σημαντικές Καταθέσεις και Αντιφάσεις
Ο δικαστής Μοράες, ο οποίος προεδρεύει της δίκης, είναι γνωστός ως ο «υπ’ αριθμόν 1» εχθρός των υποστηρικτών του Μπολσονάρου. Νωρίτερα στη διαδικασία, κατέθεσε ο ναύαρχος Αλμίρ Γκαρνιέρ Σάντος, ο οποίος φέρεται να δήλωσε ότι οι δυνάμεις του ήταν «στη διάθεση του προέδρου» κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης που αφορούσε τα σχέδια των πραξικοπηματιών. Ωστόσο, ο Σάντος αρνήθηκε την οποιαδήποτε εμπλοκή, όπως και ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Άντερσον Τόρες, ο οποίος κατέθεσε αμέσως μετά. Η αστυνομία είχε βρει στο σπίτι του προσχέδιο διατάγματος για την ακύρωση του εκλογικού αποτελέσματος, αλλά ο Τόρες υποστήριξε ότι δεν συμμετείχε στην εκπόνηση αυτού του εγγράφου.
Η δίκη συνεχίστηκε με την κατάθεση του στρατηγού Αουγκούστο Χελένο Ριμπέιρο, ο οποίος ήταν στενός σύμβουλος του Μπολσονάρου. Αρνήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις που του έθεσε ο δικαστής, περιοριζόμενος στις ερωτήσεις του δικηγόρου του.
Η Δευτέρα ήταν μια κρίσιμη μέρα καθώς οι καταθέσεις άρχισαν με τον Μάουρο Σιντ, που πρώην σύμβουλος του Μπολσονάρου θεωρείται σήμερα «προδότης» επειδή αποφάσισε να συνεργαστεί με τις αρχές. Σύμφωνα με τον Σιντ, ο Μπολσονάρου «έλαβε και διόρθωσε» ένα έγγραφο που περιέγραφε τη δημιουργία ενός «καθεστώτος πολιορκίας» και τη «σύλληψη των αρχών» μετά την εκλογική ήττα του, με στόχο τη διεξαγωγή νέων εκλογών.
Η κατάθεση του Μάουρο Σιντ διήρκεσε σχεδόν τέσσερις ώρες, με σημεία όπου φάνηκε διστακτικός ή ανέφερε ότι «δεν θυμάται» πότε και πού άκουσε τα σχέδια των πραξικοπηματιών. Ο δικηγόρος του Μπολσονάρου, Σέλσο Βιλάρντι, επεσήμανε τις «αντιφάσεις» του μάρτυρα, κάνοντας λόγο για «επιλεκτική μνήμη».
Ο Μπολσονάρου έχει στερηθεί τα πολιτικά του δικαιώματα έως το 2030 και δηλώνει θύμα «πολιτικής δίωξης», υποστηρίζοντας ότι οι κατηγορίες εναντίον του αποσκοπούν στην αποτροπή της υποψηφιότητάς του για τις προεδρικές εκλογές του 2026.